(Thơ dịch) Bertolt Brecht- Gửi những kẻ sinh sau

Tự nhiên hôm nay có cảm hứng đọc lại, và sau đó, dịch lại bài này. Đây là bài thơ đã được rất nhiều người dịch, trong đó có Diễm Châu, Nguyễn Quân, v.v. Cái này có thể gọi là ...đánh trống qua cửa các nhà sấm:-)





Quả vậy, tôi sống trong một thời đen tối
Chỉ toàn những lời nói thô lỗ vì ngu dốt,
Những vầng trán phẳng lì vì không thể cảm thụ
Có kẻ đang cười đâu đó - thì chỉ vì chưa nhận được tin dữ mà thôi

Thời đó,
Một cuộc trò chuyện về cỏ cây cũng là có tội
Bởi làm vậy chẳng khác nào bỏ ngơ đi bao sự tàn bạo xung quanh
Có kẻ nào vừa lầm lũi đi ngang phố,
Chắc hẳn đã không còn có thể giúp gì cho những bạn bè đang nguy khốn của mình

Sự thật là tôi vẫn còn có việc làm
Nhưng tin tôi đi, đây chỉ là sự tình cờ
Tôi không làm điều gì xứng đáng để có quyền được ăn
Và chỉ ngẫu nhiên mà chưa bị tóm (nếu vận may chấm dứt- tôi sẽ tiêu đời)

Chúng bảo tôi, ăn và uống đi
Và hãy biết vui sướng vì còn có gì đó để nhét vào mồm
Nhưng làm thế nào tôi có thể nuốt trôi đây?
Khi biết rằng miếng ăn ngụm nước tôi có là những gì được giật lại từ tay những kẻ đói khát hơn

Ấy vậy mà tôi vẫn cứ ăn cứ uống


Tôi cũng mong trở thành một nhà hiền triết theo kiểu các cuốn sách cổ từng dạy dỗ:

Đời sống luôn luôn ngắn ngủi
Hãy sống với tâm vô ưu
Hãy tránh xa mọi bạo lực
Hãy cho cái ác tình thương
Hãy quên đi mọi ham muốn
Thế gian vạn sự vô thường

Nhưng than ôi, tôi không thể làm được như thế!

Quả vậy, tôi sống trong một thời đen tối

II

Tôi đã tới những đô thành hỗn độn
Nơi cơn đói trị vì
Tôi đã nương náu cùng những con người phẫn uất
Và sát cánh với họ trong cuộc bạo loạn

Đó, tôi đã sống thời của tôi trên trái đất này như vậy đó

Bữa tối của tôi là giữa hai trận đánh
Giấc ngủ của tôi là giữa những kẻ giết người
Tôi dùng sự-chối-bỏ để yêu-thương,
Và không còn chịu đựng nổi vẻ đẹp của thiên nhiên

Đó, tôi đã sống thời của tôi trên trái đất này như vậy đó

Vào thời của tôi, mọi ngả đường thành phố đều dẫn đến các vũng lầy ngập thối
Lời nói cũng sẽ phản bội tôi, dâng mạng tôi vào tay đám đao phủ
Tôi hầu như chẳng còn có thể làm gì
Chỉ có niềm hy vọng rằng
Khi chưa bắt được tôi,
Lũ trị vì sẽ không thể ngủ yên

Đó, tôi đã sống thời của tôi trên trái đất này như vậy đó

Năng lực của chúng tôi yếu ớt mỏng manh
Mục tiêu của chúng tôi vợi xa tít tắp
Tuy thấy rõ mục tiêu ấy,
Nhưng lực của chúng tôi,
Đã-bất-tòng-tâm

Đó, tôi đã sống thời của tôi trên trái đất này như vậy đó


III


Các em- những kẻ sẽ nổi lên từ mặt nước của chính cơn hồng thủy đã nhấn chìm tất cả chúng tôi
Khi phán xét về sự yếu ớt của chúng tôi trong thời đại đen tối mà các em chưa từng biết

Xin hãy nhớ,

Về những ngày khi số quốc gia chúng tôi từng lang bạt nhiều hơn số gót giày chúng tôi thay mới
Về những ngày của các cuộc đấu tranh giai cấp, những ngày tuyệt vọng đến mức
Ngay cả sự giận dữ cũng đã hết,
Chỉ có bất công là hiện hữu

Chúng tôi biết chứ,
Nỗi thù ghét bạo quyền sẽ làm khuôn mặt chúng tôi trở nên méo mó khó ưa
Lòng căm giận bất công sẽ làm giọng nói chúng tôi bị bóp nghẹt và trở nên ghê sợ
Than ôi!, chính chúng tôi- những kẻ ước ao đặt nền tảng cho hòa bình và tình bằng hữu
Lại đã không thể còn vẹn nguyên tình bằng hữu với cuộc đời

Các em,
Những kẻ thuộc tương lai,
Ở đó, con người đã hết phải tự biến mình thành thú dữ
Nếu có lúc nào nghĩ đến chúng tôi,
Xin hãy nhớ

Rộng-Lòng





Như Huy dịch

Nguồn: http://www.harpers.org/archive/2008/01/hbc-90002129