Âm nhạc cổ điển thường thức (2)

Như Huy dịch

Các hình thức âm nhạc dành cho nhạc cụ

Châu Âu hiện đại đã có đóng góp vô cùng lớn lao cho thế giới nghệ thuật âm nhạc qua việc sang tạo ra các hình thức âm nhạc tuyệt vời cho nhạc cụ. Các nền văn minh khác có thể đã có những đóng góp về thi ca, kịch nghệ, hội họa, điêu khắc và kiến trúc, song duy chỉ châu Âu mới là nơi đóng góp cho thế giới các thể loại như Sonata, Concerto, Symphony, và các hình thức âm nhạc tuyệt vời cho nhạc cụ khác.


2-Rondo

“Rondo” nguyên gốc là một điệu nhảy, mà ở đó mọi người nhảy vòng quanh theo một vòng tròn. Sau này nó trở thành một đoạn vũ nhạc ngắn được sử dụng trong hình thức suite. Cuối cùng nó được phát triển thành một trong những hình thức âm nhạc quan trọng nhất được các nhạc sĩ vĩ đại như Haydn, Beethoven, và một số người khác sử dụng. Hình thức của rondo cho phép nhạc sĩ lặp đi lặp lại một giai điệu vài lần mà không bị rơi vào sự đơn điệu

Trong hình thức rondo, mỗi khi chủ đề chính xuất hiện đều được kèm theo với một chủ đề tương phản. Và cứ thế, cứ thế, mỗi lần chủ đề chính ấy quay trở lại, thì một chủ đề tương phản mới lại xuất hiện theo.

Như vậy, nếu A được coi là đại diện cho chủ đề chính, và B,C,D là các chủ đề tương phản, đồ thức của hình thức rondo sẽ là A B, A C, A D, A. Hãy thử nghe bản rondo nổi tiếng Alla Turca của Mozart để thấy sự xuất hiện của các chủ đề chính và chủ đề tương phản tuân theo đồ thức trên ra sao.




Nguồn: The invitation to music, by Elie Siegmeister, HARVEY HOUSE, INC., publishers, Irvington-on-Hudson, New York, 1966




(còn tiếp)